سودان آخرین کرگدن نر سفید شمالی باقی مانده در کره زمین بود که مرگش برای دوستداران حیات وحش در سراسر دنیا بسیار دردناک بود.
خبری دردناک
نمی دانم چرا لحظه ای که خبر مرگ سودان را بر روی سایت نشنال جغرافی دیدم بیدرنگ چهره یوزپلنگ ایرانی جلوی چشمانم ظاهر شد… دلیل انتخاب این خبر اول احترام به این حیوان نادر و مخلوق خداوند بود که بی شک بدلیل زیاده خواهی و تخریب های انسان در محیط زیست آن موجبات انقراض آن را فراهم نموده بود و دوم اینکه این خبر، زنگ خطری بود برای یوزپلنگ ایرانی که فاصله ای بسیار کوتاه تا انقراض دارد و اگر همه ما به مسئولیت خود در قبال حیات وحش و محیط زیست عمل نکنیم در آینده ای نچندان دور متاسفانه خبری مشابه مرگ سودان را برای یوزپلنگ ایرانی خواهیم شنید…
زمانی که دیگر خیلی دیر است و شاید مجیور شویم یوزپلنگ ایرانی را تنها در قاب تصویر ببینیم. تنها کمتر از 50 قلاده یوزپلنگ در ایران باقی مانده است، سال جدید سالی خشک و کم باران است، جاده ها همچنان قربانی می گیرند و دامداران، دام ها و سگ هایشان از بزرگ ترین تهدیدهای یوز در محل زیستش هستند.
خبرهای خوب درباره یوزپلنگ ایرانی تنها به دیده شدن 3-4 قلاده یوز در دشت های ایران خلاصه شده، خبری که شاید امسال کمتر شنیده شود یا محیط بانان در هنگام بازرسی های روزانه وقتی از دور چیزی ببینند بگویند این یوزپلنگ است یا سراب؟
برای خداحافظی با سودان آخرین کرگدن نر سفید شمالی که در کره زمین باقی مانده بود، ما این 6 صفحه از نشریه را به سودان اختصاص دادیم و از سایت ها و کتاب ها گلچینی از بهترین عکس های سودان را به چاپ رساندیم.
با تشکر رضا گودرزی، سردبیر.
عفونت جان آخرین کرگدن نر سفید را گرفت
اکنون تنها دو ماده کرگدن پیر باقی مانده است. در بهار 2017، نگهبانان آخرین کرگدن سفید نر شمالی به نام سودان، پروفایلی از آن را در شبکه های اطلاع رسانی مجازی جهت جلب توجه مردم به موقعیت پرمخاطره این حیوان ها و ضرورت حفاظت از آن ها قرار دادند. اکنون کرگدن نر مرده است و پرونده این زیر گونه ها بالاخره بسته شد.
سودان چهل و پنج ساله، اخیرا از عفونت یکی از پاهای عقبی اش رنج می برد. بیماری حیوان به سن او مربوط می شد و از سال گذشته آغاز شده بود. عفونت در حین درمان ادامه نیافت و نگهبانان دو هفته پیش به فکر خواباندن او افتادند که ناگهان درد حیوان بسیار شدید شد.
کادو سبیونا، مدیر عامل بنیاد حیات وحش آفریقایی، اوایل ماه مارس گفت: «این یک مبارزه بود، خیلی نگرانیم، کرگدن نر سخت بیمار است و ممکن است آن را از دست بدهیم. شرایط ناامید کننده است.»
سودان آخرین گونه از نوع خود بود و با دو ماده پیر به نام های فاتو و ناژین در پناهگاه «ال پژتا» در کنیا زندگی می کرد، نگهبانان مسلح به طور شبانه روز در این پناهگاه از حیوان ها مراقبت می کنند. کرگدن ها حدود 40 تا 50 سال عمر می کنند و هر سه کرگدن سن باروری خود را پشت سر گذاشته بودند.
زیرگونه شمالی کرگدن سفید زمانی از چاد تا جمهوری دمکراتیک کنگو پراکنده بودند ولی تعداد آن ها به سرعت کاهش یافته است. از تعداد 2000 رأس کرگدن در سال 1960، تنها 15 حیوان تا سال 1984 باقی مانده بود. برای ده ها سال، از دست دادن محیط زیست و شکار غیر قانونی زندگی کرگدن های آفریقایی و آسیایی را تهدید کرده است.
کراتین موجود در شاخ های حیوان به عنوان ماده فعال کننده و ترکیبی با ارزش در طب سنتی آسیا محسوب می شود. سبیونا که اصالتا اهل اوگاندا است و اکنون در نایروبی کنیا زندگی می کند، معتقد است: این نمونه خوبی از روشی است که آفریقا میراث خود را از دست می دهد.
چطور می توانیم این مسئله را برای نسل های آینده آفریقا توضیح دهیم؟
نمی توانیم آنقدر خودخواه باشیم که گونه های دیگر آفریقایی را نادیده بگیریم ؟
پایان آخرین
از سال 1984 به بعد، بیشتر 15 حیوان باقی مانده از بین رفته اند. در نوامبر 2015، مسئولان باغ وحش مجبور شدند نولا 41 ساله را که در باغ وحش سن دیگو از یک سری بیماری های دردناک رنج می برد از روی ترحم راحت کنند.
چند ماه قبل از آن، کرگدن ماده به نام نابیره در باغ وحشی در جمهوری چک بر اثر عوارض ناشی از پارگی کیست در سن 31 سالگی تلف شد. کرگدن نر 34 ساله، سانی، در اکتبر 2014 به مرگ طبیعی مرد.
سودان آخرین امید این گونه بود. پس از مرگ او تنها دو نمونه از این نوع کرگدن در جهان باقی مانده است. در صورتی که یک کرگدن نر بارور به طور اتفاقی در طبیعت پیدا نشود، تکثیر بطور طبیعی دیگر انتخاب واقعی نیست.
اما یافتن یک کرگدن بارور در طبیعت بسیار غیر محتمل است و به همین دلیل دانشمندان به فکر حفاظت این گونه در حال انقراض در آزمایشگاه افتاده اند. آن ها سلول های جنینی را از کرگدن های زنده گرفته و قدم های اولیه را جهت باروری آزمایشگاهی آن ها با کرگدن سفید جنوبی به عنوان مادران جایگزین برداشته اند. اما این تلاش ها ممکن است ده سال به طول بیانجامد.
کرگدن های سفید یکی از پنج گونه کرگدن است که به دو دسته شمالی (Ceratotherium simum cottoni) و کرگدن سفید جنوبی (Ceratotherium simum simum) تقسیم می شوند. زیرگونه شمالی کوچکتر است، پشت و جمجمه صاف، قفسه سینه بدون شیار، گوش ها و دم پشمالو و شاخ های تقریبا کوتاه، کلفت و پهن دارد.
کرگدن سفید جنوبی بزرگتر است، جمجمه گنبدی، برجستگی های مشخص روی شانه ها، بدن پرمو، شیار میان قفسه سینه و شاخ های بلندتر دارند. درست مانند خویشاوند شمالی اش، جمعیت کرگدن سفید جنوبی نیز رو به کاهش است.
در آغاز این قرن، تنها تعداد کمی از این حیوان وجود داشت. اما با تشکر و قدردانی از اقدام های حفاظتی دولت، جمعیت آن ها در آفریقای جنوبی افزایش یافته و اکنون به 20000 رأس رسیده است.
این امر در نتیجه طرح های تکثیر و جابجایی محیط زیست حیوان و همچنین کنترل بحث برانگیز شکار محقق شد. با این وجود، در سال های اخیر، خرید و فروش شاخ های کرگدن ها دوباره در آفریقای جنوبی از سر گرفته شده است و در نتیجه کرگدن سفید جنوبی هنوز توسط اتحادیه حفاظت جهانی WCU جزء حیوان های در معرض خطر انقراض محسوب می شود.
سبیونا هشدار داد: «اگر از گونه های آفریقایی مراقبت نکنیم، این اتفاقی است که برای همه آن ها خواهد افتاد. این اتفاق ها در مقابل چشمان ما می افتد و ما می توانیم راه کاری برای آن بیندیشیم.»
هم اکنون می توانید این خبر را از طریق واتساپ و تلگرام… به اشتراک بگذارید: